Hoi, en welkom bij de video reeks over de basisprincipes van toegankelijkheid. Toegankelijkheid is misschien wel het meest gebruikte woord in discussies over handicaps. En ook bij Dedicon gebruiken we het woord veel en vaak en je zult het misschien ook al honderden keren tegenkomen op onze website.
Iedereen heeft zo wel een beeld bij het begrip, maar wat betekent het nou echt? Gaat het alleen over handicaps? En wat betekent het nou eigenlijk voor jou? Dat leg ik je uit in deze video.
Misschien ben je bij deze video uitgekomen, omdat je aan de slag wilt met het begrip toegankelijkheid. Je bent bijvoorbeeld een uitgever of je werkt bij de overheid. Dan ben je hier aan het juiste adres. Mijn naam is Emiel van Koot en ik werk als didactisch specialist bij Stichting Dedicon. Bij Dedicon maken we al meer dan 60 jaar informatie zoals tekst en beeld toegankelijk voor mensen met een leesbeperking. Maar toegankelijkheid, wat is dat nou precies?
Als we kijken naar de woordenboekdefinitie dan zien we al snel dat toegankelijkheid te maken heeft met drie dingen:
- Hoe gemakkelijk iets te bereiken is,
- Hoe gemakkelijk iets te verkrijgen is
- En hoe gemakkelijk iets begrepen wordt.
En dan zien we al snel de het gemak steeds centraal staat. Want een plaats waar je gemakkelijk toegang toe hebt, wordt als een toegankelijke plaats gezien. En het begrip dat gemakkelijk wordt begrepen, wordt ook als toegankelijk gezien. En iets dat gemakkelijk te verkrijgen is, is toegankelijk en iets dat je gemakkelijk kunt gebruiken, wordt ook als toegankelijk bestempeld.
Gemak voor iedereen dus, en niet alleen voor mensen met een handicap. Als aanbieder van een product of dienst is toegankelijkheid iets dat je dus heel graag wilt hebben: daarmee bied je namelijk gemak aan je klanten. En zeg nou zelf: wie wil dat nou niet?!
Maar in de praktijk betekent toegankelijkheid meer dan alleen gemak. Geen enkel gesprek over rechten van mensen met een handicap kan immers compleet zijn zonder het woord toegankelijkheid. De beperking bepaalt daarbij je de context. Enkele voorbeelden:
- Bijvoorbeeld een gebouw dat universeel ontworpen is, zodat ook mensen met een rolstoel makkelijk toegang toe kunnen krijgen, wordt als een toegankelijk gebouw gezien.
- Gemakkelijk zelfstandig en ov-kaartje kunnen kopen, ook als je blind of slechtziend bent, dat is toegankelijk.
- Zelfstandig en gemakkelijk kunnen stemmen als je blind of slechtziend bent, dat zijn toegankelijke verkiezingen.
- En als je zelfstandig zonder muis informatie kunt vinden op internet, dan heb je een toegankelijke website.
Dus toegankelijkheid betekent gelijke kansen voor iedereen, toegang tot dezelfde informatie, dezelfde producten en dezelfde plekken als mensen zonder die handicap. Het maakt het makkelijk voor iedereen en mogelijk voor mensen met een handicap. Makkelijk en Mogelijk dus.
Waarom vinden we toegankelijkheid nou zo belangrijk? Toegankelijkheid is een voorwaarde voor inclusie en een belangrijk onderdeel van mensenrechten. Zonder toegankelijkheid kan er geen inclusie zijn en uitsluiting is een schending van mensenrechten. Dat doet me denken aan een uitspraak die ik heb gehoord: "Blind zijn is geen beperking, maar ontoegankelijke informatie is dat wel."
En daar kunnen we iets aan doen. Oftewel, de oorzaak van de beperking is niet de beperking zelf, maar de ontoegankelijke informatie. Toegankelijkheid zorgt er dus voor dat mensen met een handicap volwaardig kunnen meedoen. Dat gaat niet alleen over de ondertiteling van het journaal, of het rolstoel toegankelijk maken van de gebouw. Dat maak het te beperkt. Toegankelijkheid gaat niet alleen om de omgeving, maar ook over de regels een houding van de mensen die hun leven beïnvloeden. Bijvoorbeeld: een toegankelijke website is net zo belangrijk als het toegankelijk openbaar gebouw en een toegankelijke webwinkel is net zo belangrijk als een toegankelijke fysieke winkel. En een niet-discriminerende werkomgeving is net zo belangrijk als gemakkelijke toegang tot die werkomgeving.
In theorie kunnen dus nogal want drempels zijn. En om toegankelijkheid echt te begrijpen, is het belangrijk om die drempels te begrijpen. En als we kunnen beginnen met het weghalen van drempels, dan pas kunnen we echt beginnen met de eerste stap naar toegankelijkheid. In de volgende video leg ik je uit hoe je dat precies doet. Ik hoop dat je door het bekijken van deze video een goed beeld hebt gekregen over het begrip toegankelijkheid. Tot snel!
