Basisprincipes: 4. Toegankelijkheid, hoe begin je?

Als je teksten en beelden toegankelijk publiceert, dan maak je daarmee lezen voor iedereen makkelijk én mogelijk voor mensen met een beperking. Een goed streven! Maar ondanks die goede intentie merken we dat veel mensen hier wel tegenaan hikken. Want toegankelijkheid is allemaal leuk en aardig, maar hoe begin je? Dat legt didactisch specialist Emiel van Koot je uit in deze video. Deze video is de vierde video van een hele reeks waarin de basisprincipes van toegankelijkheid worden uitgelegd.

Aflevering 4: Toegankelijkheid, hoe begin je?

Videoreeks: Basisprincipes

Transcript

Hoi, en welkom bij de video reeks over de basisprincipes van toegankelijkheid. In de vorige video's heb ik uitgelegd wat toegankelijkheid precies is en wat de voordelen kunnen zijn als je informatie publiceert die toegankelijk is voor iedereen. Hoe begin je daar nou precies mee? Dat leg ik je uit in deze video.

Fijn, dat je teksten en beelden toegankelijk wilt gaan maken. Je maakt het daarmee voor iedereen makkelijk en voor mensen met een beperking ook mogelijk. Dat is een goed streven. Maar toch merken wij dat veel uitgevers er tegenaan hikken. Want toegankelijkheid, dat is allemaal leuk en aardig, maar hoe begin je nu eigenlijk? 

Mijn naam is Emiel van Koot en ik werk als didactisch specialist bij Stichting Dedicon. Bij Dedicon maken we al meer dan 60  jaar informatie, zoals tekst en beeld, toegankelijk voor mensen met een leesbeperking. In deze video help ik je af van je koudwatervrees en leg ik je stap voor stap uit hoe je kunt beginnen. 

Er is veel informatie te vinden over toegankelijkheid. Zoveel zelfs, dat je er misschien wel in kunt verdrinken. En niet alle informatie is vrolijke lectuur voor het slapen gaan. Een gestructureerde aanpak helpt je dus.
De eerste stap is het snappen, je moet de essentie kunnen begrijpen. Voordat je je in de informatie gaat verdiepen, verdiep je je eerst in de doelgroep. Dat kan op verschillende manieren. De makkelijkste manier is om zelf te ervaren hoe je bijvoorbeeld bij informatie komt als je niks kunt zien. Doe bijvoorbeeld een blinddoek om en kijk of je je laptop of telefoon kunt bedienen. Of doe een half doorzichtige zak over je scherm en kijk of je op je computer kunt werken. Weet je hoe alle linkjes werken? Mis je bijvoorbeeld informatie? Of leg je muis eens aan de kant en kijk met welke knoppen je kunt navigeren in het menu van een website. En zo kan ik nog wel even doorgaan.

Wat ook werkt, is om te praten met mensen met een beperking. Vraag waar ze tegenaan lopen, welke oplossingen ze helpen en welke oplossingen ze nog missen. Er gaat een wereld voor je open. Hoe vaak heb jij bijvoorbeeld gezien hoe iemand met een brailleleesregel werkt? En bij alle oplossingen die je in een later stadium bedenkt, denk dan terug aan deze fase. Lost het echt een probleem van je doelgroep op?

Op deze manier hou je je doelgroep bij elke stap betrokken, en dat is essentieel. Nu ben je je bewust van ontoegankelijkheid  en dan komt de volgende fase: het te willen. Kijk eens naar de wereld om je heen. Wat deden anderen en hoe deden ze dat? De best practices liggen voor het oprapen. 
Wat ook helpt is om het gewoon te doen. Ga er mee aan de slag. Op inclusiefpubliceren.nl staan gratis gidsen. Ga ermee oefenen. Dat zijn voor jou vaak kleine veranderingen, maar ze hebben meteen een groot effect. De link staat onder deze video. Je bent dan misschien geen expert, maar dat is ook niet de bedoeling. Ga ermee oefenen, je zult merken dat het best wel mee valt om er werk van te maken. 

Misschien is het zelfs wel leuk. Een veelgehoorde opmerking  is: "Dat smaakt naar meer." Dan gaan we nu een nieuwe fase in: je wilt het, je kunt het, en nu ga je jezelf bekwamen. Dan heb ik goed nieuws voor je. Want er staan meer dan 75 trainingen voor je klaar. Speciaal gemaakt voor uitgevers. Of je nou een bestuurder bent, een zetter, een  redacteur of een vormgever, voor iedereen zijn er waardevolle modules over toegankelijkheid. En ze zijn nog gratis ook. En heb je een vraag of kom je er niet uit, dan staan de experts van Dedicon graag voor je klaar. Want samen komen we er wel.

We hebben nu een paar fases doorlopen: ik snap het, ik wil het, en ik kan het. En nu komt de laatste fase: ik doe het. En als ik een tip mag geven: ga niet blind de checklist aflopen, maar blijf terugkijken op de eerste  fase en hou de gebruiker centraal. Neem ze mee in de stappen die je zet, laat ze meepraten en mee testen en je zult zien dat je producten er beter gewaardeerd door worden. Door iedereen. Ik hoop dat je door het bekijken van deze video en goed beeld heb gekregen hoe je met toegankelijkheid moet beginnen. Tot snel!

Ook werk maken van toegankelijk publiceren? Zo helpen we uitgevers: