Semantische opmaak: een ‘must’
Wil je digitale publicaties toegankelijk produceren dan moeten ze voldoen aan de WCAG-richtlijnen. Deze richtlijnen zijn gebaseerd op vier principes, te weten: waarneembaar, bedienbaar, begrijpelijk en robuust. Een van de toegankelijkheidseisen is dat de content moet losstaan van de vorm, waarin het wordt gepresenteerd. Dat betekent dat bijvoorbeeld de opmaak aanpasbaar moet zijn of zelfs volledig achterwege gelaten kan worden. Zo gebruikt een blind persoon dikwijls een hulpmiddel om tekst naar spraak om te zetten. Of om de beeldbeschrijvingen bij afbeeldingen te kunnen lezen. Maar denk ook aan mensen met dyslexie die de lay-out willen aanpassen voor een optimale leeservaring. Om dit mogelijk te maken, is het belangrijk dat je bij het maken van een publicatie duidelijk vastlegt welke rol of functie elk onderdeel heeft. Is een stukje tekst een kop, een lijst, of misschien een toelichting? Wat is de logische volgorde van de inhoud? Dit wordt semantische opmaak genoemd en zorgt ervoor dat de content een rijke en consistente structuur heeft, die op verschillende manieren bruikbaar is. Door deze structuur consequent toe te passen, kunnen hulpmiddelen zoals schermlezers ‘begrijpen’ wat de verschillende onderdelen van de content betekenen en ze op een passende manier weergeven. Dit wordt mogelijk gemaakt door standaarden zoals HTML-tags, XML, of semantische structuren in opmaaksoftware.
Meer flexibiliteit en efficiëntie voor uitgevers
Semantische opmaak biedt niet alleen voordelen voor de toegankelijkheid, maar ook voor uitgevers zelf. Dankzij de duidelijke structuur en consistent toegepaste semantische opmaak ontstaat content die eenvoudig omgezet kan worden naar verschillende formaten, zoals een HTML-webpagina, een EPUB-bestand of zelfs een podcast die gebruikmaakt van AI. Dit maakt het makkelijker om publicaties te beheren en up-to-date te houden. Daarnaast kunnen uitgevers losse onderdelen (assets) efficiënter hergebruiken in andere edities, versies of nieuwe software.
Kort gezegd: semantische opmaak zorgt niet alleen voor toegankelijke en bruikbare publicaties voor eindgebruikers, maar geeft uitgevers ook meer flexibiliteit en efficiëntie in hun productieprocessen.
Kritische heroverwegingen
Toegankelijk publiceren vraagt vaak om een kritische heroverweging van keuzes in het productieproces. Sjablonen, templates en werkmethoden worden opnieuw beoordeeld, net als ontwerpkeuzes en de vormgeving van het eindproduct. Hierbij draait het om de vraag of de gekozen lay-out en opmaak het doel van de informatie ondersteunen en duidelijk genoeg zijn voor alle gebruikers. Ook inhoudelijke aspecten worden tegen het licht gehouden. Zo wordt gekeken of de koppenstructuur aansluit bij de inhoud, of termen, iconen en verwijzingen consequent en begrijpelijk worden gebruikt, en of instructies en opdrachten helder zijn voor iedereen, ongeacht achtergrond of beperking. Daarnaast wordt de rol van beelden zorgvuldig geëvalueerd: dragen ze effectief bij aan het doel van de publicatie en bieden ze de juiste informatie? Deze reflectie leidt er vaak toe dat begeleidende teksten bij beelden worden aangepast en vollediger worden gemaakt, zodat de inhoud ook zonder het beeld nog steeds volledig en begrijpelijk blijft.
Toegankelijkheid en kwaliteit gaan hand in hand
Toegankelijk publiceren gaat verder dan alleen het voldoen aan richtlijnen; het biedt voordelen voor zowel lezers als uitgeverijen. Publicaties worden consistenter, duidelijker en gebruiksvriendelijker, terwijl ze voor uitgevers eenvoudiger te beheren zijn. Bovendien leidt de focus op toegankelijkheid tot een verbeterde kwaliteitsborging en optimalisatie van productieprocessen. Door processen, structuur en inhoud te versterken, profiteert niet alleen het lezerspubliek, maar ook de uitgeverij zelf. Toegankelijkheid en kwaliteit gaan hand in hand.
Meer weten? Onze experts staan voor je klaar en begeleiden je bij elke stap in het proces: van bewustwordingssessies en trainingen tot de implementatie van toegankelijke oplossingen. Hoe we dat doen? Bekijk de mogelijkheden op deze website, stap gerust eens binnen of stel een vraag. Kortom, kom verder!
