Permanente beperkingen
Met een permanente beperking ben je (vrijwel) je hele leven afhankelijk van hulpmiddelen en/of aanpassingen om (digitale) informatie te kunnen gebruiken of begrijpen. Bijvoorbeeld als je een visuele, auditieve of motorische beperking hebt. Hoewel je altijd met deze beperking te maken zult blijven houden, kan de mate of vorm wel veranderen. Soms wordt de beperking zwaarder, maar er kan ook verbetering optreden, waardoor de belemmering juist iets afneemt. Langdurige aanpassingen voor mensen met permanente beperkingen kunnen bijvoorbeeld zijn:
- Screenreaders voor blinden en slechtzienden
- Ondertitels en transcripties voor doven en slechthorenden
- Toetsenbordnavigatie voor mensen die geen muis kunnen gebruiken of vasthouden
Zonder deze aanpassingen is het lastig of zelfs onmogelijk om gebruik maken van allerlei digitale diensten, wat toegang tot informatie, onderwijs, werk en sociale contacten bemoeilijkt of zelfs helemaal belemmert.
Tijdelijke beperkingen
Naast een permanente beperking kan iemand ook te maken krijgen met een tijdelijke beperking. Dit kan een gevolg zijn van een aandoening, stoornis of iemand zijn fysieke of mentale toestand, bijvoorbeeld als je herstellende bent na een ziekte of een ongeluk. Deze beperkingen zijn vaak (relatief) kort van duur, maar kunnen desondanks grote impact hebben als je, op wat voor een manier dan ook, afhankelijk bent van digitale content.
Met een gebroken arm, kun je moeite hebben met het gebruiken van een muis of toetsenbord, en als je verkouden bent, kun je concentratieproblemen ervaren. Toepassingen of oplossingen die hierbij het gebruikersgemak kunnen verbeteren zijn bijvoorbeeld:
- Spraakbesturing, zodat je met beperkte beweging apparaten kunt bedienen.
- Eenvoudige en kortere inhoud aanbieden, zodat je niet teveel informatie in één keer krijgt.
- Aanpassingen voor tijdelijke beperkingen, zoals grotere knoppen of de mogelijkheid om een webpagina te vereenvoudigen.
Situationele beperkingen
Ook mensen zonder permanente of tijdelijke beperking kunnen echter in situaties terecht komen waarin zij tijdelijk met een beperking te maken krijgen, ofwel een situationele beperking. Denk aan een omgeving, situatie of context waarin je je kunt bevinden. Als je bijvoorbeeld in de trein zit en tijdelijk geen toegang tot geluid hebt. Of als je een baby op je arm draagt en je je handen niet vrij hebt om door een website te scrollen. In dit soort situaties kan het lastig zijn om digitale inhoud volledig te gebruiken. De toegankelijkheid kan dan verbeterd worden door o.a.:
- Geluid op websites en apps van ondertitels of tekst voorzien.
- Touchscreen bediening eenvoudiger maken, zodat het met één hand te gebruiken is.
- Navigatie-opties aanbieden die zonder geluid of muis werken.
Enkele voorbeelden
Ter verduidelijking van het bovenstaande volgt hier een aantal voorbeelden die het verschil tussen permanent, tijdelijk en situationeel laten zien:
1. Als je iets niet ziet
- Permanent: slechtziend
- Tijdelijk: ooginfectie
- Situationeel: tijdens het autorijden met de blik gericht op de weg
- Oplossing: Beschrijf wat er te zien is
2. Als je iets niet hoort
- Permanent: doof
- Tijdelijk: verstopte oren
- Situationeel: in een discotheek met harde muziek
- Oplossing: Laat zien wat er te horen is
3. Als je een toetsencombinatie niet kunt maken
(bijv. CRTL + ALT + DEL op Windows)
- Permanent: spasticiteit
- Tijdelijk: een gebroken arm
- Situationeel: een kind op de arm
- Oplossing: een alternatieve manier om de handeling te voltooien
4. Als je je niet kunt concentreren
- Permanent: ADHD
- Tijdelijk: een zwak geheugen na een val, hersenschudding of flinke borrel
- Situationeel: een drukke trein aan het einde van een intensieve dag
- Oplossing: een prikkelarme omgeving
Gebruiksvriendelijker voor iedereen
Met het verbeteren van digitale toegankelijkheid vergroot je niet alleen voor mensen met beperking de gebruiksvriendelijkheid van digitale platforms en content, maar voor iedereen. Het digitale landschap wordt inclusiever, waardoor je een breder publiek kunt bereiken. Je investeert dus in een inclusievere toekomst.
Bronnen: Dedicon
