Voor Maarten zijn edu-tekstbestanden een uitkomst

Als je als student plotseling blind wordt, wat dan?

Maarten studeert Theologie aan de Christelijke Hogeschool in Ede. Hiervoor studeerde hij nog voor operatieassistent. Maarten was nog maar net twee maanden aan de slag, toen er abrupt een einde kwam aan de studie; een netvliesloslating gooide roet in zijn plannen. Met zijn rechteroog ziet Maarten niets meer, met zijn linkeroog nog maar 10 tot 15%. Hoe is het om opnieuw te moeten beginnen? Hoe is het om te studeren met een visuele beperking?

“Een behoorlijke omschakeling”, aldus Maarten. “Na een revalidatie van twee jaar, wist ik dat ik Theologie wilde studeren. En ik wist: bij deze studie moet je ontzettend veel lezen. Maar hoe doe ik dat dan? Ik had maar een paar maanden tijd om te leren hoe ik met mijn visuele beperking kon lezen en studeren.” Maarten ging op onderzoek uit en al snel ontdekte hij handigheden zoals een schermlezer op smartphone en computer (ook wel voice-over genoemd). “Het geluk is dat ik heb kunnen zien. Dat ik om kan gaan met een computer en al snel door heb hoe bijvoorbeeld een website is opgebouwd, maakt het wel een stuk makkelijker.”

Ook zocht hij hulp bij Bartiméus en Babbage.”Samen hebben we de mogelijkheden verkend. We kwamen uit bij digitale boeken die ik via tekst-naar-spraak kan laten voorlezen. Daarnaast heb ik ‘afgekeken’ bij een slechtziende studente die ik tijdens de open dag van de opleiding heb leren kennen. Want hoe deed zij dat nou? Zij had goede ervaringen met de aangepaste studieboeken van Dedicon.” De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Edu-tekstbestanden

Maarten werkt inmiddels met Edu-tekstbestanden. “Dat werkt fijn. Ik heb nu eenmaal een studie waarbij veel tekst moet worden gelezen en waarbij weinig visuele informatie van toepassing is.”
Edu-tekstbestanden bevatten alleen platte tekst die via de computer kan worden voorgelezen of met een brailleleesregel kan worden uitgelezen. “Het handige van die bestanden is dat ze een duidelijke koppenstructuur hebben. Je kunt er snel in navigeren, ook door het invoeren van een zoekterm. En wat ook heel handig is, is dat de edu-tekstbestanden de oorspronkelijke paginanummers van het fysieke boek hebben. Zo kan ik direct naar het betreffende hoofdstuk springen.”

Visuele informatie

Voor de vakken waarbij veel visuele informatie wordt verwerkt, zoals Topografie van het Midden Oosten, heeft Maarten een vrijstelling. Maar een enkele keer is het nodig om met afbeeldingen en tabellen te werken. “Dat kost dan wel meer tijd. Tabellen in mijn edu-tekstbestanden bijvoorbeeld. Ik wil die tabellen wel kunnen zien, omdat ik dan meer overzicht heb. Dan vergroot ik ze. Ook weet ik dat ik FotoPDF kan gebruiken, maar het enige boek dat ik in die leesvorm heb, heb ik nog nooit gelezen. Ik ben dan toch te auditief ingesteld.”

Tips van Maarten

Voor beginnende studenten met een visuele beperking heeft Maarten wel een aantal tips en adviezen. “Allereerst: durf te vragen! Durf op zoek te gaan naar antwoorden en laat je vooral niet tegenhouden door tegenslagen. Daarnaast is het van belang dat je al ruim voor aanvang van het schooljaar weet welke boeken je nodig hebt en deze in huis hebt. En niet alleen de verplichte literatuur, ook alles wat je daarnaast nog nodig hebt. Bijvoorbeeld extra studiemateriaal om onderzoek te kunnen doen.”

Hulp van derden belangrijk

Maarten pleit er ook voor om een netwerk op te bouwen en hulp van derden in te schakelen. “Zoek hulp bij Bartiméus, bij de school zelf en bij docenten. Zij kunnen je op weg helpen en je helpen met het vinden van toegankelijke studieboeken. En ga actief op zoek naar medestudenten die ook blind of slechtziend zijn.” Net als psychologiestudent Marieke, heeft ook Maarten veel behoefte aan kennisdeling. “Ik kom er bijvoorbeeld nu pas achter dat ik al die tijd recht had op studietoeslag. Had ik dat maar eerder geweten!”