Voelbaar logo Olympische Winterspelen 2022

Deze voelbare tekening is onderdeel van het reliëfabonnement die leden van Bibliotheekservice Passend Lezen kunnen ontvangen. Aan de voelbare tekening is een QR-code toegevoegd. Wanneer de lezer deze scant, dan wordt een webpagina geopend met bijbehorende uitleg om de blinde lezers te begeleiden en te duiden bij hetgeen ze voelen. Die uitleg is behalve als digitale tekstversie ook in gesproken vorm beschikbaar.

Meer dan alleen een beschrijving

Om tot een goede beschrijving te komen is wel eerst enig onderzoek nodig: want hoe ziet het logo eruit? Hoe omschrijf je datgene wat je ziet? Minke van Weert is als auteur verantwoordelijk voor de bijbehorende uitleg: “Het logo is een abstract figuur, gebaseerd op het Chinese karakter voor ‘winter’. Behalve dat het op wapperende linten lijkt, lijken de hoekige letters ook op kalligrafische kwaststrepen. Het zou een schaatser en een skiër met daartussen de bergen moeten verbeelden. Maar er zijn verschillende interpretaties. Zo wordt er ook gesproken over een skateboarder die bovenin te zien zou zijn. En juist omdat het logo op verschillende manieren geïnterpreteerd kan worden, hebben we dat ook in de bijbehorende uitleg vermeld.”
De bijbehorende uitleg is dus meer dan alleen een beschrijving van de voelbare tekening. “Alleen sec vertellen wat er te zien is zou erg saai zijn”, gaat Minke van Weert verder. “We willen ook iets meer context geven. In dit geval vertellen we bijvoorbeeld ook waar de Olympische ringen voor staan en waarom de kleur van de ringen zo gekozen is, wie de ontwerper van het logo is, welke sporten aan bod komen tijdens de Winterspelen.”

Nauwkeurige afweging

Bij de vertaling van het oorspronkelijke logo en de vijf Olympische ringen naar de voelbare tekening is een nauwkeurige afweging gemaakt wat voelbaar moet worden gemaakt (en wat niet) en op welke manier. Daarbij wordt voortdurend afgestemd met de tekenaar. Productmanager Dorine in 't Veld: “Neem de tekst ‘Beijing, 2022’ bijvoorbeeld. Het is onderdeel van het logo, een belangrijk visueel aspect ook, en dus hebben we besloten dit in diezelfde vorm voelbaar te maken en niet te vertalen naar braille. Een ander voorbeeld zijn de vijf in elkaar grijpende ringen: daar hebben we bij de overgangen iets meer witruimte toegepast, zodat de lijnen van de overgangen op de tast beter van elkaar te onderscheiden zijn.”

Ook de kleuren van het logo zijn meegenomen. “Dat doen we speciaal voor de lezers die slechtziend zijn en nog wel kleur kunnen zien”, licht Minke van Weert toe. “Soms is het zo dat we voor blinde mensen verschillende kleuren aanduiden met verschillende arceringen. Maar in dit geval hebben de arceringen een andere functie; met punten en strepen hebben we het 3D-effect van de ‘wapperende linten’ vertaald. De onderdelen met punten zijn in het oorspronkelijke logo meer op de voorgrond, die met strepen meer op de achtergrond. Hier wisselt de kleur ook.” 

Compleet pakketje

Bestellers van het reliëfabonnementen ontvangen niet alleen een voelbare tekening met bijbehorende uitleg op een webpagina, te bereiken via QR-code. Dorine in 't Veld: “De uitleg wordt in braille geprint én door een voorlezer ingesproken. Het audiobestand wordt dan op Daisy-cd gebrand. Zijn alle onderdelen gereed, dan maakt de afdeling Logistiek voor iedere abonnee een pakketje van voelbare tekening met bijbehorende CD en uitleg in braille. Al met al komt er dus best veel bij kijken, voordat een enkele voelbare tekening voorzien van braille, audio op CD en QR-code als compleet pakketje verzendklaar is gemaakt. Maar dan heb je ook wat!”