Auditieve beperkingen 

Digitale toegankelijkheid voor mensen met gehoorverlies

Heb je je ooit afgevraagd hoe het zou zijn om de wereld zonder geluid te ervaren? Auditieve beperkingen, uiteenlopen van milde gehoorproblemen tot volledige doofheid, beïnvloeden dagelijks een grote groep mensen. Denk aan het niet horen van getoeter op straat tot het niet kunnen volgen van een film of serie, door de afwezigheid van ondertiteling. Welke oplossingen zijn er voor degenen die ermee te maken hebben?

Wat zijn auditieve beperkingen?

Het hebben van een auditieve beperking betekent dat je een verminderd vermogen hebt om geluid waar te nemen. Dit kan variëren van een milde of tijdelijke mate van slechthorendheid tot volledig gehoorverlies bij beide oren, ofwel doofheid. Gehoorverlies kan permanent of tijdelijk zijn en kan verschillende oorzaken hebben, zoals genetische factoren, blootstelling aan lawaai, veroudering of medische aandoeningen. De gevolgen zijn soms groot en het kan op verschillende momenten in iemands leven optreden. Zo kun je doof geboren worden, maar kun je ook gedurende het leven (enige mate van) gehoorschade oplopen. Dit kan grote impact op iemands leven hebben.

Het verschil tussen slechthorend en doof

Als we het hebben over gehoorverlies, worden vaak twee specifieke aandoeningen uitgelicht, namelijk slechthorendheid en doofheid. Slechthorenden kunnen geluiden en gesprekken nog wel horen, maar vaak niet volledig verstaan of volgen. Bij doofheid gaat het om een (vrijwel) compleet verlies van het vermogen om te horen. Geluiden en gesprekken kunnen zonder hulp van visuele en tactiele vormen van communicatie niet of nauwelijks worden waargenomen.

Maar naast deze twee specifieke vormen van gehoorverlies zijn er ook nog andere vormen:  

  • Slechthorendheid: Een verminderd gehoor in één of beide oren. Geluiden kun je horen, maar het kan lastig zijn om spraak te begrijpen, vooral in een rumoerige omgeving.  
  • Doofheid: Een volledig gehoorverlies in beide oren. Je kunt geen geluiden waarnemen en moet vaak vertrouwen op alternatieven om auditieve informatie te krijgen.  
  • Eenzijdig gehoorverlies: Gehoorverlies in slechts één oor. Het lokaliseren van geluiden kan lastig zijn en gesprekken in lawaaierige omgevingen zijn moeilijk te volgen.  
  • Hoogfrequent gehoorverlies: Een verminderd gehoor voor hoge tonen. Je kunt lage tonen goed horen, maar hebt moeite met hoge tonen.  
  • Laagfrequent gehoorverlies: Een verminderd gehoor voor lage tonen. Je kunt hoge tonen goed horen, maar hebt moeite met lage tonen.  

Gehoorverlies in decibellen

De intensiteit van geluiden wordt gemeten in decibel (dB) en daarmee wordt ook de ernst van het gehoorverlies bepaald. Met een goed gehoor kun je geluiden vanaf 0 decibel horen. Heb je een gehoorverlies tussen 0 en 30-35 dB, dan is sprake van lichte slechthorendheid. Een verlies van 35 dB tot 60 dB noemen we matige slechthorendheid. Bij ernstige slechthorendheid is dit 60 dB tot 90 dB en bij meer dan 90 dB wordt meestal gesproken over doofheid. Geluiden vanaf 80 decibel kunnen schadelijk zijn, maar dit hangt er vanaf hoe vaak en hoe lang je er naar luistert.

Andere soorten gehoorstoornissen

Naast de eerdergenoemde vormen van gehoorverlies zijn er ook nog andere gehoorstoornissen, waarbij géén sprake is van gehoorverlies. Het effect kan echter hetzelfde zijn. Voorbeelden zijn:

  • Tinnitus (oorsuizen): Je hoort continu of wisselend een geluid. Vaak een piep of ruis.  
  • Hyperacusis: Je bent overgevoelig voor (dagelijkse) geluiden. Deze kunnen te luid binnenkomen en pijn doen.  
  • Distorie: Geluiden worden vervormd waargenomen. Ook wel perceptuele vervorming genoemd.  
  • Diplacusis: Eén geluid wordt door elk oor op verschillende toonhoogtes waargenomen. Je hoort geluid dus links en rechts verschillend. Hierdoor kunnen geluiden vervormen of het effect van een echo geven.    

Alternatieve content voor mensen met gehoorverlies

Auditieve beperkingen kunnen problematisch zijn wanneer digitale content zoals video's of audiofragmenten wordt gebruikt. In dit geval is een alternatief voor audio nodig om dezelfde informatie over te brengen. Denk bijvoorbeeld aan geluidssignalen of andere audiomeldingen in software, zoals waarschuwingen of feedback, die voor mensen met gehoorproblemen lastig te begrijpen kunnen zijn. Door het gebruik van ondertitels bij video's, visuele meldingen in plaats van geluidssignalen en apps die spraak omzetten in tekst, wordt het voor mensen met gehoorverlies makkelijker om deel te nemen aan de digitale samenleving.

Bronnen: Dedicon

Onze experts helpen je verder met toegankelijk publiceren

Bewustwording toegankelijk publiceren
In deze bewustwordingssessie leren medewerkers van uitgeverijen waarom digitale toegankelijkheid essentieel is, voor wie het bedoeld is en hoe mensen met verschillende leesbeperkingen toegang krijgen tot content. Zet de eerste stap met deze introductie in brontoegankelijk publiceren. Kom verder!
Trainingen Toegankelijk Publiceren
De experts van Dedicon delen graag hun kennis over het toegankelijk maken van tekst en beeld. Zo geven we workshops, webinars en trainingen. Over de toepassing van onze producten en diensten, maar ook hoe je zelf ervoor kunt zorgen dat teksten en beelden toegankelijk worden voor mensen met een beperking. Op maat, praktijkgericht en direct toepasbaar.
Advies op maat
Dedicon ondersteunt uitgevers met maatwerk in toegankelijk publiceren. Of dat nu gaat om een verdiepende training, een werksessie in huis, co-creatie of advies op maat. Geen vraag is ons vreemd! Kom verder!
banner met tekst OP DE HOOGTE BLIJVEN? Abonneer je op onze nieuwsbrief