3D-tekeningen leren lezen

Krijg het 2D- naar 3D-principe in de vingers

In de webwinkel van Dedicon kun je voelbare tekeningen bestellen voor in het onderwijs. Ook tekeningen waarop een 3D-onderwerp staat afgebeeld. Een koffiekopje bijvoorbeeld. Het lezen van 3D-onderwerpen heeft extra aandacht nodig om het in de vingers te krijgen. Maar wie voelbare tekeningen heeft leren lezen, kan zich op basis daarvan een goed mentaal plaatje vormen dat overkomt met de werkelijkheid. Hier vind je tips voor begeleiders, docenten en ouders die leerlingen met een visuele beperking leren voelbare tekeningen te lezen.

Tekening van voor- en zij-aanzicht van een vogel op een tak

Probeer het zelf

Hoe werkt dat nou eigenlijk, een voelbare tekening lezen? Je kunt met je vingers natuurlijk nooit alles tegelijk voelen. Onderstaande animatie van M.W.A. Wijntjes en A.M.L. Kappers maakt dat duidelijk. Het spotlight kun je zien als een vinger die een contour volgt.

De meeste mensen hebben flink wat ‘rondjes’ nodig, voor ze zien welke figuur wordt weergegeven. En dan is dit nog een gewone voelbare tekening, niet van een 3D-voorwerp. Kun jij zien welk figuur wordt weergegeven? Het antwoord staat onder de video.

Je zag een eend in de video.

Hoe begin je?

Je kunt het beste met eenvoudige dagelijkse voorwerpen beginnen die de leerling in beide handen kan vasthouden. Op 3D-tekeningen worden meerdere aanzicht van één object getoond. Hoe ziet het voorwerp er van bovenaf, opzij en voren uit?

Deze stappen helpen je verder

Leg een tekening voor. Bijvoorbeeld het bovenaanzicht van een koffiekopje:
Laat de leerling nadenken over wat dit kan zijn. Een tafeltennisbatje? Een steelpan? Pinokkio met een lange neus?
Leg de volgende tekening voor van hetzelfde voorwerp. Bijvoorbeeld het zijaanzicht:
Geef het echte kopje erbij
Geef de laatste tekening: hetzelfde voorwerp van voren gezien:

6. Geef de tekeningen vervolgens in een kwadrant:

tekening met boven-, zij- en vooraanzicht kopje

7. Laat het kind bedenken hoe het vierde kwadrant eruit zou kunnen zien. In dit geval de kant waar het oor dus niet zichtbaar is.

tekening met voor-, zij- en bovenaanzicht mobiele telefoon

2D naar 3D principe

Wie dit principe eenmaal doorheeft, kan zich een heel precies beeld vormen van hoe de onderdelen van een object zich in de ruimte tot elkaar verhouden. Zoals je kunt zien worden tekeningen van 3D-onderwerpen volgens bepaalde principes getekend: dat noemen we orthogonale projectie. Alle drie de dimensies van een voorwerp worden hierin eenduidig vastgelegd. Simpeler gezegd, een figuur wordt van boven, van voren en van opzij weergegeven.

Je kunt ook spelen met deze methode. Bijvoorbeeld door een plattegrond van een kerk weer te geven met daaronder de opbouw van het interieur, zoals hieronder.

Tekening met de opbouw van een kerkinterieur

Belangrijk om te onthouden is dat leren lezen tijd kost én er is veel oefening voor nodig. Het leren lezen van tactiele tekeningen is daarin niks anders.